Kippen die dankzij de mobiele zelfgebouwde kippenkarren achter de grazende koeien aanscharrelen. Fruitbomen in de kalverwei. Voederhagen met bewust gekozen struiken, bomen langs het kavelpad en een indrukwekkende verzameling notenbomen op drie hectare grasland. Je hoort het al: daar willen we meer van weten. Jonge boer Ron van Zandbrink van Boerderij tussen de Hagen legt je in dit artikel uit waarom hij gelooft in agroforestry op zijn biologische melkveebedrijf. Inspiratie gegarandeerd!
Toen Ron van Zandbrink bij zijn ouders in het biologische melkveebedrijf Boerderij tussen de hagen kwam, is hij direct gestart met agroforestry. “Ik zoek naar elementen die elkaar versterken, om een sterke en robuuste boerderij te krijgen, zowel economisch als ecologisch”, legt Ron uit. Daarom is hij zes jaar geleden gestart met het kleinschalig houden van legkippen, vleeskippen en varkens, waarvan hij de eindproducten zelf afzet. Zijn legkippen houdt hij in mobiele kippenkarren, die hij zelf gebouwd heeft op het onderstel van een giertank. “Die grote, stevige banden zijn wel nodig om de kar ook bij nattigheid goed te kunnen verplaatsen”, ervaart Ron. Hij werkt met ‘gewone’ biologische leghennen die goed functioneren in dit systeem. “Wel zie je wat minder intensief kipeigen gedrag dan bij dubbeldoelkippen”, aldus Ron, die daarmee doelt op het typische scharrelgedrag. Ron verplaatst zijn kippen achter de weidende koeien aan, zodat ze de mestflatten verspreiden en ongewenste muggenlarven opeten. “De kippen eten 25 tot 30% minder legmeel in het weideseizoen. Je ziet het ook echt aan de kippen als ze in de wei staan. De viscositeit van het ei is echt anders.”
Voederhagen hebben meerdere doelen
Ron werkt met verschillende vormen van agroforestry: voederhagen, veekerende hagen en bomen in de wei. De voederhaag langs het kavelpad heeft meerdere functies. Zo kunnen de koeien naar behoefte pakken wat ze nodig hebben. “Het schijnt dat mineralen uit een haag veel beter opneembaar zijn dan wanneer je zelf mineralen toevoegt”, noemt Ron. Ook breekt de haag de koude wind voor deze op de stal slaat. Naast koolstofopslag, een corridor voor insecten en vogels verbergt de haag ook de stal in het landschap. Een oud stuk omheining langs een wandelpad heeft Ron nu vervangen door een haag, wat op termijn een veekerende haag wordt. “Niet alleen de koeien, vogels en insecten hebben daar wat aan, ook de maatschappelijke waarde gaat omhoog omdat daar veel wandelaars langskomen.”
Mineralen uit diepere lagen halen
In de kalverwei van 0,3 hectare heeft Ron als experiment een aantal fruitbomen geplant. “Dat zou ik iedereen aanraden. Probeer het eerst op een kleiner stuk, wacht dan twee jaar en als het bevalt doe het dan uitgebreider.” Deze bomenwei, ook wel silvopasture, beviel goed, dus daarom heeft de ambitieuze ondernemer dit grootser aangepakt. Op drie hectare grasland staan nu flinke rijen met notenbomen, zowel walnoten als tamme kastanjes en binnenkort hazelaars omdat er door de nattigheid toch wat bomen verloren zijn gegaan. Met bomen verwacht Ron mineralen uit diepere lagen te kunnen benutten. Daarnaast geeft het schaduw voor de koeien. Niet voor de extreme temperaturen, dan zet Ron de koeien op stal. “Juist bij 20 tot 25 graden hoop ik met deze schaduw hittestress te beperken.” Noten oogsten gaat nog even duren, maar wel heeft Ron al ontdekt dat het belangrijk is om de haag goed af te zetten, zodat de koeien de jonge aanplant niet vernielen. “En houd dan zeker twintig meter van hart tot hart tussen de rijen bomen. Ook vanaf de rand van het perceel tot de eerste boom. Dat is belangrijk voor je machines, maar ook voor de koeien zelf. Als er onderling opstootjes zijn hebben ze als kudde echt wel ruimte nodig”, geeft Ron ons nog als laatste tip mee.
Leer mee over agroforestry
Meer praktische tips rond agroforestry vind je bij Ik oogst mee. Hét boerenkennisnetwerk regeneratieve landbouw. Met podcasts, kenniscafé, webinars zoals het webinar op 15 januari over diergezondheid & agroforestry en vooral veel praktijkervaring van collega-boeren. Leer je mee?
Dit artikel staat sinds 21 november 2024 op agrifirm.nl
